Mening SP over Kunduz: “Nieuwe missie brengt geen vrede, maar verlengt oorlog”

De Socialistische Partij (SP) is evenals de PvdA, de PVV en de PvdD tegen uitzending van een missie naar Kunduz om Nederlandse politietrainers Afghaanse agenten op te laten leiden.

De SP is van mening dat een nieuwe missie naar Afghanistan geen vrede brengt, maar de oorlog juist verlengt. De partij staat dan ook onderhandelingen voor om een eind te maken aan de oorlog in Afghanistan, en niet het sturen van een nieuwe missie.

Een nieuwe missie kan volgens de socialisten alleen effectief zijn op basis van een akkoord tussen de Afghaanse strijdende partijen. De VN moet daarbij een ondersteunende rol spelen. “Op die manier moet de oorlog in Afghanistan werkelijk worden gestopt.”

Niet alleen de politietrainers moeten naar de mening van de SP thuisblijven, maar ook Nederlandse soldaten elders in Afghanistan, zoals de F-16’s in Kandahar en de staftroepen in de hoofdstad Kaboel, moeten worden teruggehaald.

Dat geldt niet alleen voor Nederlandse militairen, maar voor alle buitenlandse troepen, omdat ze deze oorlog niet alleen doen oplaaien en verergeren en hoe dan ook verlengen, maar ook verder internationaliseren zoals in Pakistan.

Vredesovereenkomst
De SP wil dat er zo gauw mogelijk een vredesovereenkomst in Afghanistan wordt gesloten. Deze moet dan gesteund worden door de VN, alle buurlanden en vooral door alle Afghaanse betrokkenen. “Dat kan het best als de wapens zwijgen,” zo meent de partij.

De nieuwe missie brengt dan ook geen vrede, maar verlengt de oorlog, zo betoogt SP-leider Emile Roemer. Deze mening had de SP ook over de vorige Nederlandse missie in de Zuid-Afghaanse provincie Uruzgan.

De partij vindt dat het voeren van oorlog namelijk niet per definitie de Afghaanse bevolking steunt.

Debat
Roemer stelde in het Kamerdebat over de nieuwe missie: “De vraag die vandaag aan de orde is, is niet die van moraliteit. Het is de vraag van effectiviteit. Zij die de vraag van effectiviteit niet stellen, en zich alleen beroepen op hun morele motieven, kunnen aan het eind van de rit wel eens ontdekken dat zij immoreel hebben gehandeld.”

Hij doelt hiermee op het standpunt van zijn partij: “Met deze missie gaan wij in Afghanistan geen vrede brengen, maar gaan wij de oorlog verlengen.”

Roemer benadrukt dat het sturen van de missie een zwaar besluit is. Er zijn veel deskundigen gehoord en de vraag is hoe Nederland een bijdrage kan leveren aan een betere toekomst voor de Afghanen, die een einde aan de oorlog willen.

Maar hij vreest “dat westerse militairen en politiemensen onderdeel zijn geworden van het probleem” en dat zij “de vrede niet dichterbij hebben gebracht”.

De oorlog valt ook niet te winnen volgens Roemer. Een gewapende inzet leidt eerder tot escalatie van het geweld dan tot de-escalatie. De aanwezigheid van militairen brengt ook het werk van ontwikkelingswerkers zonder geweer eerder in gevaar dan dat die aanwezigheid hun veiligheid biedt.

Hij haalt daarbij aan dat de Afghaanse gemeenschap in Nederland, mensen die ooit moesten vluchten uit Afghanistan, nu twee dingen vertellen: “Ga niet met je rug naar ons land staan, maar stop met het geweld.”

De SP steunt Afghanistan graag met humanitaire hulp, maar wil een eind aan de oorlog.

Iedereen in de Tweede Kamer wil vrede in Afghanistan, zo zegt Roemer, maar “democratisering en emancipatie dwing je echter niet af met bombardementen. Die zaken leg je niet op met geweld. Dat hebben de ervaringen van de afgelopen tien jaar laten zien”.

Roemer zegt: “De NAVO-strategie voor Afghanistan is mislukt. Na tien jaar oorlog en een groot verlies aan mensenlevens is het tijd voor een betere strategie. De mensen in Nederland willen deze oorlog niet. Hulpverleners willen deze oorlog niet.”

“De mensen in Afghanistan willen vrede. Onze mensen en onze middelen zouden moeten worden ingezet om vrede in Afghanistan te bevorderen.”

Wanneer de internationale gemeenschap zich wil bemoeien met binnenlandse en regionale conflicten, zijn volgens Roemer “bescheidenheid, behoedzaamheid en terughoudendheid geboden, zeker als het gaat om het toepassen van geweld. Het gevaar dat het middel erger zal zijn dan de kwaal is levensgroot aanwezig.”

De SP pleit er dus voor om de onderhandelingen tussen verschillende strijdende partijen te stimuleren en ervoor te zorgen dat het geweld niet escaleert door het zenden van troepen naar Afghanistan.

Onderhandelen
Roemer vindt dat er onderhandelingen over de toekomst van Afghanistan moeten worden gevoerd. Hij zegt: “Niet omdat wij de ideeën van de krijgsheren en de fundamentalisten in Afghanistan delen, maar omdat je vrede per definitie moet sluiten met alle partijen.”

Een onderhandelingsplan uit gaan voeren, dat onder leiding van de VN openingen biedt, moet met kracht ondersteund worden, aldus Roemer. Hij vindt dat de strategie van veiligheid door steeds weer geweld van tafel moet.

Hij pleit voor wederopbouw als uitgangspunt: “Eerst vooruitgang zoals drinkwater, riolering, scholen en ziekenhuizen, dan pas begint de veiligheidsspiraal te werken.”

Militaire missie
De beloften van het kabinet over de voorwaarden van de missie beschouwt Roemer als “bij elkaar gesprokkelde vage toezeggingen”. Volgens hem blijft deze missie een militaire missie en dus een voortzetting van de oorlog in Afghanistan, en is het geen civiele missie.

Hij stelt: “Als je honderden militairen op pad stuurt met pantservoertuigen en gevechtsvliegtuigen, en je erkent dat die bij de gevechten betrokken kunnen raken, wat natuurlijk gaat gebeuren, dan is dat gewoon een militaire missie.”

Civiele missie
De kern van de missie is een opleiding voor Afghaanse agenten van achttien weken. Daarbij moet de nadruk komen op mensenrechten en wetskennis voor mensen die veelal nog niet kunnen lezen en schrijven. Dit vindt Roemer, die zelf jarenlang in het onderwijs werkzaam is geweest, onhaalbaar.

De eis van GroenLinks dat de politieagenten die Nederland opleidt zich na hun opleiding niet in de oorlog mengen, vindt Roemer een zeer vreemde en naïeve vraag.

Volgens hem is dit ook een onmogelijke en onuitvoerbare toezegging van de regering. “Afghanistan is in oorlog. Kunduz is een oorlogsgebied.”

De SP-leider zegt dat vorig jaar 1261 Afghaanse politieagenten omgekomen zijn in de strijd met opstandelingen. “In die omstandigheden is het kinderlijk om te denken dat deze missie louter civiel is te houden.”

Hij heeft tevens grote vraagtekens over het contract dat is gesloten met een corrupte Afghaanse regering, waarin is vastgelegd dat de agenten niet worden ingezet voor offensieve taken. Hij ziet dit niet als een voldoende garantie dat de opgeleide agenten niet direct als hulpsoldaten worden ingezet.

Rol NAVO-ISAF
Roemer ziet de ISAF-vlag als oorlogsvaan en deze “wappert strak langs de mast van deze missie”. Dat zal volgens hem de praktijk uitwijzen.

“Deze missie zal hoe dan ook onderdeel zijn van de NAVO-strategie; een strategie waarin de F-16 in het noorden van Afghanistan zal worden ingezet, ook met direct gebruik van geweld,” aldus Roemer.

De SP is ook van mening dat de International Security Assistance Force (ISAF), die onder leiding staat van de NAVO, en waaraan Nederland de missie levert, niet kan worden gescheiden van de oorlogsoperatie Enduring Freedom van de Verenigde Staten.

De ISAF maakt daar volgens de partij in feite deel van uit.

Kunduz oorlogsgebied
Emile Roemer wijst er bovendien op dat de laatste jaren het directe oorlogsgeweld in het noorden van Afghanistan sterk toeneemt.

Hij citeert de woorden van de Duitse Bondskanselier Angela Merkel, die onlangs over de provincie zei: “We hebben het hier niet alleen over oorlogsachtige toestanden, nee, u bent in een conflict gewikkeld zoals wij dat in een oorlog kennen.”

Dit jaar is de veiligheidssituatie in Kunduz verslechterd en kreeg de provincie te maken met een golf van zelfmoordaanvallen. Hierbij kwam onder meer de provinciale politiecommandant om het leven.

De SP stelde naar aanleiding van de aanslagen Kamervragen aan minister Rosenthal van Buitenlandse Zaken om te vragen hoe hij denkt in dit klimaat politieagenten in Kunduz te gaan opleiden? De SP is van mening dat de missie niet door kan gaan.

Rosenthal noemde het echter nog veilig genoeg om de missie naar Kunduz voort te zetten.

Roemer is echter van mening dat de Nederlandse inbreng geweld zal aantrekken en de oorlog verder zal doen oplaaien. "De Nederlandse bevolking lijkt dit beter te beseffen dan veel volksvertegenwoordigers in de Kamer."

Hij zegt: “Met deze missie gaan wij in Afghanistan geen vrede brengen, maar gaan we de oorlog verlengen.”